САХА ТЕАТРЫГАР — УЛАРЫЙЫЫ

Быйылгы сезонугар театр хаһааммыт ааҕар драманы бэлэмнэнэн, киэргэнэн, уларыйан, тупсан кэллэ диэтэххэ, омун буолуо суоҕа дии саныыбын. Ол курдук, театрга сайыны быһа улахан өрөмүөн барбытын, баҕар, болҕомтолоох ааҕааччы өйдөөн көрбүтэ буолуо.

Былатыан Ойуунускай аатынан Саха академическай театра быйылгы 88 (108) театральнай дьылын драматург Харысхал «Саҕах нөҥүө инникигэ» диэн ССРС народнай учуутала Михаил Андреевич Алексеев чаҕылхай олоҕун, айымньылаах, кэскиллээх үлэһитин туһунан кэпсиир премьератынан алтынньы 16-17 күннэригэр саҕалыаҕа.

— Саха театра сайта дьиэ5э киириэ5иттэн, ол аата 1999 сылтан, улахан еремуен бара илигэ. Дьэ быйыл театр дьиэтин ититэр ohoxTopo бол-дьохторо тахсан, уларытылыннылар,ититэр ситим пластиковай турбала-рынан солбулунна, г/ннуктэрбит сте-клопакет буоллулар. Бу былааннам-мыт еремуен, Аны туран, сценабытын эргитэр сабыс-саьга ис мотуор туру-орулунна, уруккубут эргэрэн, кыычы-гырыы-хаачыгырыы турарын, бавар, бэйэ5ит да ейдеен истэргит эбитэ буо-луо. Аны керееччу саалатыгар улахан еремуен барда — муостата ула-рыйда, саьга ламинат муоста буол-ла. Олорор миэстэтэ элбээтэ. Урут 400 миэстэлээх буолла5Ына, били-гин 440 буолла. Урукку кириэЬилэлэр наИаа кэтит, уонна киИи тиммрчи олорор сып-сымнавас, элбэх миэстэ-ни ылар эбит буоллахтарына, билигин саьга кириэИилэлэр ордук «театраль-найдар», арыый компактнай, дьип-дьап курду к олбохтоох буоллулар диэх кэрин-нээхпин. Уот-куес еттугэр эмиэ саьга оборудование кэллэ. Этээстэн этээскэ тахсарга кирилиэс перилала-ра уларытылыннылар, барыта саьга, ыраас, сонун. Бу барыта — керееччубут Tyhyrap, онон, быйылгы сайга сезом-мутун ере кетевуллэн керсебут. Артыыстар уоп пуска кэнниттэн бала5ан ыйыттан бары мустан, репетициялар са5аланнылар. Айар улэбитигэр была-аммыт элбэх, — диир Саха театрын кервеччуну кытта улэвэ директоры солбуйааччы Данил Марков.

Репертуар туИунан салгыы кэпсэ-этэххэ, театр (кылаабынай режиссер Руслан Тараховскай, режис-сердар Сергей Потапов, Лена Гримм) сэтинньигэ «Былатыан» диэн билинп-гитэ усулуобунай аат-таах спектаклы туруоруо5а. Бу премьера Платон Ойуунускай тереебутэ 120 сылыгар ананар. Сэтинньи ый бутуутэ саха народнай суруйааччыта Николай Лугинов убулуейугэр аналла-ах декада ыытыллар. Бу куннэргэ кини «Чын-ыс Хаан ыйаавынан», «Кустук», о.д.а. айымньыларынан спектакллар кердеруллуехтэрэ. Отгон суруйааччы «Хуннские повести» диэн саьга айым-ньытыгар оло^урбут премьераны Андрей Борисов бэйэтэ туруорар сана-алаах.

Итиэннэ сэтинньи саьгатыгар РФ утуелээх артыыИа Лена Румянцева убулуейдээх бенефиЬэ керееччу бол^омтотун тардыа5а. Маны таНынан бу саьга сезокьга режиссер Лена Гримм Исидор Бараховка аналлаах пьесаны туруоруо5а. Онон, саьга дьыл-га диэри керееччуну хас даваны премьера куутэр.

Быйыл Тыа сирин сылынан театр коллектива улуустарынан угустук гастроллаан, дьон махталын ылыан ылла. Айан-сырыы туИунан салгыы этэр буоллахха, сэтинньи ыйга театр Киргизия5а, Чингиз Айтматов тереебутэ 85 сылыгар аналлаах теа-тральнай фестивальга ыьгырыылаах. Ол курдук, тэрийээччилэр, бу улахан фестивалы «Хаарыан хампа куех кытылым…» сахалар спектаклларынан ahap бабалаахтарын биллэрбиттэрэ, бу биһиги театрбытыгар улахан чиэс уонна бочуот дии саныыбын.

Салгыы, Россияҕа Культура сылын көрсө, Саха театра тимир суолунан Аччыгый БАМ, БАМ устун — Алданынан, Нерюнгринэн — Хабаровскайга тиийэ гастроллуур саҥа, сонун бырайыактаах, диэн Данил Петрович уерэ-кете билиһиннэрэр.

Манна эбэн эттэххэ, театр материальнай баҕата эрэ тупсар буолбатах, быйыл Саха театрыгар 7 саҥа эдэр артыыс — 5 уол, 2 кыыс кэллилэр. Кинилэр саҥа күүһүнэн, эдэр эрчиминэн саҥа спектаклларга үлэлиэхтэрэ. Бу — АГКИИ актерскай салаатын бутэрбит эдэр дьон — Ефим Степанов үөрэнээччилэрэ.

Татьяна МАРКОВА